Home Focus History

(Augustus 1944) Martinus Daniels uit Beringen was een jonge gast van 22, die niet akkoord ging met de Duitse bezetting van België tijdens WO 2.
Hij zat in het verzet, en tijdens de begrafenis van een doodgeschoten collaborateur in Beringen-Mijn was hij een toevallige getuige, hij vertikte het om de lijkstoet te groeten. Daardoor werd hij zonder reden opgepakt door gewapende “zwarten” die de stoet vergezelden. Dezelfde namiddag nog, op een verlaten plek in Paal-Tervant werd hij doodgeschoten.

(…) Ter plaatse gekomen moesten we afstappen en werd Daniels door Snijders het kreupelhout in gestuurd. Wij volgden alle vier. De jongen werd er door Snijders ondervraagd nadat hij op zijn knieën was moeten gaan zitten... Snijders vroeg inlichtingen aan Daniels over de weerstandsbeweging. Hij heeft hierop geantwoord maar ik herinner mij niet dat hij aan Snijders inlichtingen heeft gegeven over de ondergrondsche bewegingen. Ik kan niet met zekerheid zeggen of Snijders voor of tijdens het verhoor Daniels meedeelde dat hij zou doodgeschoten worden. Nadat het verhoor afgeloopen was waarvan Snijders schriftelijke nota’s nam, vroeg Snijders hem of hij katholiek was, de jongen antwoordde van ja. Snijders zegde hem het akte van berouw voor, hetgeen Daniels herhaalde. Snijders is dan achter Daniels komen staan, die nog altijd op de knieën lag en heeft ons alle drie het bevel gegeven van onze revolvers te trekken. Snijders heeft ons dan met zijn revolver het teeken gedaan van op Daniels te schieten, terwijl hij een schot loste. Ik en Vanhoof schoten onmiddellijk na Snijders, terwijl Daniels nog recht op zijn knieën zat. Daniels viel dan voorover en was op slag dood. Snijders trof hem in het achterhoofd, ik weet niet juist waar ik hem trof. … Wij hebben niet naar de schotwonde gekeken. Snijders en Vanhoof trokken hem dan een paar meter verder en legden hem in een struikgewas (...)

Het duurde 10 maanden voor zijn vader de plek vond waar zijn zoon voorlopig begraven lag. Zijn lichaam werd herbegraven in de rij van de oud-strijders van Beringen-Centrum.

Op 1 november 2023 om 16.00 uur brengen we eindelijk een steen aan op zijn graf.

De aanwezigen krijgen een lijvige brochure waarin het volledige gebeuren is beschreven.

JE WORDT UITGENODIGD OM HIERBIJ AANWEZIG TE ZIJN: Hoofdingang kerkhof Beringen-Centrum (Brouwersstraat), 1 november, 16.00 u

In mei 1940 werd België overrompeld en vervolgens bezet door militaire troepen van Nazi-Duitsland.

De stad St. Truiden was hierop geen uitzondering en het zou de Duitse bezetting ondergaan hebben zoals zovele honderden andere steden. Een dagdagelijks leven met alle voor de hand liggende angst, kommer en kwel van Hitlers dictatoriaal regime. De bezetting kreeg echter een extra dimensie met de uitbouw van een Duitse vliegbasis op het grondgebied van het dorp Brustem. Vanaf de eerste oorlogsmaanden tot aan de bevrijding in september 1944 werd vanaf deze Fliegerhorst een sinister spel van oorlog en dood uitgevochten. Een dodelijk steekspel tussen enerzijds de bommenwerpers, jachttoestellen en voornamelijk nachtjagers van de Luftwaffe. Anderzijds de bommenwerpers en jachttoestellen van de Royal Air Force en de United States Army Airforce. In de geschiedenisboeken over WO 2 zal de stad St. Truiden dan ook onlosmakelijk en in één adem steeds genoemd worden met de vliegbasis van Brustem.

Na de oorlog werden talloze verhalen opgetekend in ontelbare boeken over de luchtoorlog. Maar ook over de verzetslieden die gedurende de bezetting de strijd waren aangegaan met het meedogenloze Nazi-systeem verscheen menig boek.

Maar even zoveel verzetsdaden van een schare van moedige Belgen uit St.-Truiden en omgeving bleven tot op heden onverteld. Deze verhalen riskeerden vergeten te worden in de plooien van de geschiedenis. Gedurende het ganse verloop van de oorlog riskeerden deze verzetslui nochtans dagdagelijks hun leven. Het was een schier ongelijke strijd tegen gehaaide en meedogenloze leden van Gestapo, Sicherheitsdienst, verklikkers of collaborerende organisaties. Maar menige actie was succesvol en verlegde daadwerkelijk een steen in de rivier.

Regisseur Eddy Vandepoel raakte geïntrigeerd toen hij een paar van die verhalen per toeval te weten kwam. Nadien rijpte bij hem het plan om er met zijn team een film over te maken.

Een film die niet de pretentie heeft om alle ontbrekende verhalen weer te geven. Wel om een aantal opzienbarende feiten terug op het voorplan te brengen. Zelfs 78 jaren na het einde van WOII kunnen en zullen ze de mensen alsnog beroeren. Zo is er het verhaal van het op het eerste zicht doodgewoon Brustems echtpaar Schalenborgh. Met inzet van hun leven wisten zij de Duitse bezetter zware klappen toe te brengen met hun verzetsdaden. Of de liefde van een Brustems meisje en een Duitse Luftwaffe soldaat, Max Schmailzl. Deze niet voor de hand liggende romance kreeg nochtans een opmerkelijk mooi einde. Maar ook verhalen over een Duitse nachtjager zoals dat van de Gruppenkommandeur van de vliegbasis, Majoor Walter Ehle. Verhalen die tot op heden nog nooit werden onthuld. Of het zonder meer boeiende verhaal van een geallieerd bemanningslid van een B-17 Vliegend Fort, Sergeant Jetty Cook. Na zijn valschermsprong boven Leopoldsburg in juli 1944 slaagde hij erin met de hulp van het verzet uit de greep te blijven van de op hem jagende Gestapo en dit tot aan de bevrijding.

Als er geen onvoorziene omstandigheden opduiken, zal de film eind 2024, begin 2025 kunnen vertoond worden.

Nachtjacht en Verzet in Brustem
Nieuwe film in de maak!!
Over de vliegbasis van Brustem (Sint Truiden) tijdens de bezetting '40-'45.
Daar waar de Duitse Nachtjacht gestationeerd werd.
En... het opmerkelijke verzet van Arthur Schalenborgh en zijn vrouw Jeanne Dubois op en rond de basis.

Dubbelmoord

De Dood van Twee Grootvaders in l944

Cultuurprijs van de stad Beringen 2019 gewonnen!!

Dank u wel aan alle medewerkers en het ganse filmteam.

Ook dank aan de Cultuurraad en de verenigingen en mensen die mij voorgedragen hebben.

Foto's Lambert Reynders

De DVD "Dubbelmoord..." is verkrijgbaar door overschrijving van 19,90 euro (verzending: 4,90 euro in) op rek. nr. BE58 8601 0873 7079 van Focus History.
De DVD wordt dan met bpost verzonden.
Of je kan de film afhalen aan 15,00 euro bij Eddy Vandepoel Vaalvijverstraat 30 3583 Paal-Beringen.
Graag eerst een seintje (013 674862 of 0476 789214)

Affiche

In deze docu-film gaan twee kleinzonen, Rudi Horemans en Alex van Geel, op zoek naar het verleden van hun grootvaders. Deze grootvaders werden op het einde van de oorlog allebei doodgeschoten. De een was een verzetsman en de andere een collaborateur. Er zullen ook twee korte reconstructies van het laatste levensuur van beide grootvaders in deze documentaire verwerkt worden.

Louis Horemans (°1922) was een gewapende partizaan. Hij werd in het begin van 1944 gearresteerd en opgesloten in Turnhout. In Hasselt werd hij berecht en naar Breendonk gevoerd; daar werd hij op 11 april 1944, samen met nog 23 andere kameraden, doodgeschoten. Hij was 22 jaar, pas gehuwd en vader van een zoontje dat hij nog niet gezien had.

Alexis van Geel (°1890) was tijdens de bezetting arrondissementscommissaris in Tongeren. Op de laatste dag van de oorlog, 9 september, werd hij samen met nog 4 andere vooraanstaande collaborateurs doodgeschoten op de binnenkoer van de Tongerse gevangenis. Hij was 54 jaar oud, gehuwd en had een zoon van 25 en een dochter van 19 jaar.

Voor ons is van belang dat wij het contrast tussen beide partijen (verzet - collaboratie) in één film kunnen beklemtonen en duidelijk maken welk effect een en ander gehad heeft op de nazaten van beide hoofdpersonages. We proberen duidelijk te maken hoe het leven van de volgende generaties beïnvloed werd door deze gebeurtenis.

In de film wordt de oorlog binnen de oorlog (burgeroorlog: verzet - collaboratie) objectief bekeken.
De uiteindelijke bedoeling van deze film is aan de naoorlogse generatie (jeugd) proberen duidelijk te maken dat een oorlog steeds twee verliezers heeft en er enkel op papier een winnaar is.

Opbouw: Een gids zal de kijker in de film begeleiden om duiding te geven; ook historici en getuigen komen aan bod. Fotomateriaal, documenten en eventueel oude filmfragmenten zullen de film stofferen. Ook de reconstructies vormen een belangrijk onderdeel in de film. De twee kleinzonen vormen de rode draad in de film; de opnamen met deze mensen gebeuren op verschillende locaties die te maken hebben met de geschiedenis van hun grootvaders (bijvoorbeeld waar zij vroeger gewoond, gewerkt en geleefd hebben), en op plaatsen die hun leven een andere wending gegeven hebben. De twee kleinzonen krijgen de kans om voluit te vertellen wat hun familie geleden heeft en hoe ze deze gebeurtenis verwerkt hebben.

Op facebook meer info: https://www.facebook.com/profile.php?id=100013181951974

Zie ook Focus History youtube